Z KART HISTORII - ANTEI

Z KART HISTORII

 

HISTORIA JU JITSU

 

 

Antyczne formy walki wręcz

 

Najwcześniejsze ślady świadczące o stosowaniu walki na pięści znajdujemy około 3 tysięcy lat p.n.e. w Babilonie. Płaskorzeźby przedstawiające sceny walk na pięści zostały odnalezione w grobowcach faraonów, co świadczy o odbywaniu tego rodzaju walk w starożytnym Egipcie. Znacznie ściślejsze informacje na temat rozwoju walki na pięści dostarczyła nam historia starożytna Grecji (dzieła pisarzy antycznych), gdzie walka ta obok zapasów, stanowiła nie tylko jeden z najbardziej popularnych sportów, lecz także cenne ćwiczenia fizyczne. W 644 roku p.n.e. do programu igrzysk olimpijskich antycznej Grecji (XXXIII) została wprowadzona nowa konkurencja, występująca pod nazwą pankration (co oznacza po grecku: pan – wszech, ogólno; kratos – siła, moc, władza). Konkurencja ta stanowiła połączenie uprawianej wówczas walki na pięści (boks) z chwytami pochodzącymi zarówno z zapasów, jak też z innych walk wręcz (podobnych lub zbliżonych do znanego dzisiaj japońskiego ju jitsu, jiu jitsu).

 

 

Walka wręcz w krajach Dalekiego Wschodu

 

W starożytnych Chinach, Indiach, Korei, Japonii i innych, walka wręcz rozwinęła się w odmienny sposób. Wykorzystano w niej nie tylko techniki ciosów gołą pięścią (jak w antycznej Grecji), lecz także uderzenia innymi częściami i powierzchniami rąk a także nóg, a niekiedy nawet głową. Jednakże w tych krajach, w celu zabezpieczenia pięści przed kontuzjami i zwiększenia skutków ciosów, zamiast wprowadzenia specjalnych rękawic (jak miało miejsce w starożytnej Grecji, opracowano odpowiednie metody uodpornienia uderzających powierzchni pięści oraz innych części rąk i nóg. W krajach Dalekiego Wschodu rozwinęły się także w sposób charakterystyczny osobliwe systemy i style walk wykorzystujące głównie chwyty, jak na przykład w znanym nam dzisiaj systemie walki ju jitsu i innych wcześniejszych japońskich, chińskich czy koreańskich systemach walki wręcz.

 

JU JITSU w Japonii jako w „Kraju Wschodzącego Słońca”, w różnych okresach jego rozwoju, powstało i ukształtowało się wiele osobliwych systemów, stylów i sztuki walki zarówno na „puste ręce”, jak też z użyciem różnorodnej broni. Wiele tych walk uprawia się dziś niemal na całym świecie bądź to jako sztuki walki, bądź to w formie sportowo-zawodniczej. Walki te sięgają swymi korzeniami i nawiązują do tradycji wojennych samurajskich sztuk walki, występujących wówczas pod nazwą BUGEI iBUJITSU. Mówiąc o tych walkach mamy na myśli walkę mieczem ken-jitsu (dzisiaj kendo), posługiwanie się piką ayri-jitsu, łukiem kyu-jitsu, a także walkę „na puste ręce” ju jitsu.

 

Zanim ju jitsu uzyskało obecnie używaną nazwę, występowało pod wieloma różnymi nazwami, jak: sumo, yawara, tai-jitsu, wa-jitsu, torite, kogusoku, kempo, hakuda, kumi-uchi, shubaku, koshino-mawari, aiki-jitsu. Wymienione walki uważa się jako praformy ju jitsu, gdyż mają one wiele wspólnych, a nawet identycznych form (technik) z obecnym ju jitsu. Uważa się, że przyjęcie nazwy JIU JITSU (JU JITSU) miało miejsce w XVII wieku (około 1680 r.) za sprawą japońskiego lekarza onazwisku Akyama Shirobei Yoshitoki, który wprowadził tę nazwę dla swojej szkoły YOSHIN-RYU.
Przeprowadzanie szczegółowej charakterystyki szkół nie jest zawsze możliwe,z uwagi na brak w pełni wiarygodnej literatury na ten temat. Najważniejsze szkoły ju jitsu w Japonii: Takenouchi-ryu – jako najstarsza szkoła, założona przez Takenouchi Hisamori (urodzony około 1500 r.), działająca w pierwszej połowie XVI w. Zapożyczyła ona wiele technik ze starego sumo.
Kito-ryu i Jikishin-ryu – założona w XVII w. Przez Fukuno Shichiroyemon (kito-ryu) i Terada Kanyemon (jikishin-ryu). Obaj mistrzowie ściśle współpracowali ze sobą. Ich szkoły zaliczane są do najstarszych szkół walki o praformach ju jitsu.
Kyushin-ryu – założona przez Inugami Nagakatsu w pierwszej połowie XVIII w. Wszkole tej nauczano kompleksowego systemu walki wręcz – opartej na wzorach ju jitsu.
Yoshin-ryu – założona przez Akyama Shirobei Yoshitoki około 1680 r. (styl „giętkiej wierzby”.
Tenshin-shin’yo-ryu – założona przez Matayemon Iso, której działalność przypada na około 1855 r. Szkoła specjalizowała się w sztuce atemi (ciosami), rzutach (nage), torae (trzymaniach) i duszeniach (shime).
Sekiguchi-ryu – założona przez Sekiguchi Jushin oraz szkoła Shibukawa-ryu założona przez Shibukawa Bangoro. Te dwie szkoły współpracujące ze sobą w zakresie rozwoju ju jitsu były szeroko znane w Japonii w XIX-XX w.

 

Do innych ważniejszych w Japonii szkół ju jitsu można zaliczyć Shiten-ryu, Fusen-ryui Sosuishi-ryu.

 

 

JU JITSU w Polsce.

 

Japońskie ju jitsu w Polsce ma ponad osiemdziesięcioletnią tradycję. Jest to niewątpliwie najwcześniej znana i uprawiana w naszym kraju japońska sztuka walki o charakterze samoobronnym, a także wojskowo i policyjno użytecznym. Jiu-jitsu nauczane w Polsce w okresie międzywojennym niewątpliwie było wzorowane na formach staro japońskiego jiu jitsu. Były w nim typowe dla tej sztuki walki takie rodzaje technik jak: rzuty, dźwignie, duszenia, pady i przewroty jako elementy obrony, a także ciosy i uciski w miejsca wrażliwe na ciele człowieka. Pierwsza książka napisana przez Zygmunta Kłośnika, pt. Dżiu-dżitsu, czyli źródło zdrowia, siły i zręczności”, została wydana w Warszawie w 1909 r. Jedna z pierwszych w Polsce pozycji wydawniczych na temat jiu jitsu była także książka Wojciecha Szukiewicza pt. „Japoński system fizycznego trenowania ciała młodzieży”, wydana w Warszawie w 1908 r. Kolejne lata i następne publikacje: „Walka Wręcz Jiu-jitsu” – Henryka Jeziorowskiego, Warszawa (I wydanie w 1923 i II wydanie poprawkowe w 1927 r.), „Zasady Walki Wręcz Jiu-jitsu – Czesława Stronczaka, Warszawa, wydana w 1931 r. Wyłącznie do użytku wewnętrznego policji. Do wybitnych krzewicieli sztuki ju jitsu należą Walerian Sikorski, Kazimierz Laskowski, prof.dr Eugeniusz Piasecki, prof. dr Alojzy Pawełek i wielu innych. Szczególnie ożywiony rozwój japońskiego jujitsu – głównie w formie samoobrony – nastąpił w Polsce po drugiej wojnie światowej, co miało miejsce w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku. Zastosowanie wróżnych formach samoobrony i walki wręcz, zwłaszcza w wojsku, milicji i różnych środowiskach młodzieży, a także osób starszych. Do najbardziej zaangażowanych w przedmiocie sztuki walki, inicjatorem rozwoju i gorącym propagatorem ju jitsu i samoobrony, a zarazem pierwszym wykładowcą warszawskiej AWF był dr Czesław Borejsza (od roku akademickiego 1948/49). W 1950 r. w Warszawie odbył się tzw. „pierwszy krok judowy” w trakcie którego były prezentowane różnorodne techniki obronne ju jitsu, w grupie pokazowej był nasz mistrz Krzysztof Kondratowicz – pokazy zaliczane są do jednych z pierwszych w Polsce. Lata 60-te i 70-te a zwłaszcza 80-te to burzliwy okres rozwoju ju jitsu . Dynamiczny rozkwit różnych form i styli sportów i sztuki walki. Rozwijają się i powstają nowe sekcje ju jitsu a między innymi w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Kaliszu, Opolu, Koninie, Częstochowie, Piotrkowie Trybunalskiem, Tomaszowie Mazowieckim, Szczecinie, Bielsko Białej, Katowicach, Białymstoku, Włocławku, Bydgoszczy, Głogowie, Łodzi, Wrocławiu, Gorzowie Wlkp. Szprotawie, Złotoryi, Nowej Soli, Lublinie, Zielonej Górze i wielu innych miejscowościach naszego kraju. W maju 1985r. powstaje Krajowa Rada Instruktorów Sztuki Walki Jiu-jitsu, która koordynuje działania w dziedzinie sztuki walki w Polsce. Duże zainteresowanie społeczeństwa szlachetną w swojej wymowie sztuką walki ju jitsu nie ustało, ale trwa nadal, pomimo rozwoju w Polsce innych dalekowschodnich sportów i sztuki walki.. Jedną z przyczyn (pozytywna strona) o czym świadczą licznie ukazujące się publikacje i podręczniki z zakresu ju jitsu oraz inne poczyniane inicjatywy w tym zakresie. Do najbardziej uznanych autorytetów w dziedzinie ju jitsu (w innych sportach i sztukach walki – również) należy Wielki Mistrz Mistrzów dr Krzysztof Kondratowicz, Warszawa, uznawany dzisiaj za prekursora i ”ojca” polskiego Ju-Jitsu, samoobrony i wojskowej walki wręcz. Jest autorem 25 wydanych książek i książeczek, około 1500 artykułów na temat ju jitsu i różnych sztuk walki. Obecnie (2006 r.) Wielki Mistrz jest posiadaczem 11° DAN.

 

 

Bibliografia

 

1.    Krzysztof Kondratowicz – „JiuJitsu, samoobrona dla każdego”

 

2.    Krzysztof Kondratowicz – „Obrona przed atakiem pięścią i nożem”